tłumacze przysięgli

W jakim języku mówią Chińczycy? Logiczną wydaje się odpowiedź, że Chińczycy mówią po chińsku. Jednak jest to logika również zgubna, jak w przypadku Hiszpanów, którzy mówią w języku kastylijskim (język urzędowy Hiszpanii) oraz, w pozostałych regionach i autonomiach Hiszpanii w językach dla tych terytoriów urzędowych (obok kastylijskiego): katalońskim, baskijskim oraz galicyjskim. Podobna pułapka czeka w przypadku języka chińskiego, jednak jest to pułapka bardziej skomplikowana.

W Chinach funkcjonuje wiele, często całkowicie od siebie odmiennych, języków (dialektów) oraz, dodatkowo, sposobów ich zapisu. Określenie "język chiński" odnosi się do grupy języków, którymi posługują się mieszkańcy Chińskiej Republiki Ludowej. O języku chińskim można powiedzieć na pewno, że jest to język tonalny, w którym znaki używane do zapisu nie odwzorowują dźwięków. W języku chińskim funkcjonuje około 90 tysięcy znaków, aby czytać biegle w tym języku należy znać około 15 tysięcy.

Językiem urzędowym Chin jest Pǔtōnghuà, "mowa powszechna", po angielsku nazywana  Mandarin Chinese. Jest to język sztuczny, który powstał w latach 50. ubiegłego wieku, utworzono go na podstawie jednego z dialektów, którymi posługiwano się w Pekinie.

Mówiąc "język chiński" możemy mieć na myśli, na przykład: Hànyǔ ("mowę Hanów"; Han – grupa etniczna oraz nazwa dynastii), guānhuà ("mowa urzędników"), Guóyǔ ("język narodowy") oraz właśnie Pǔtōnghuà ("wspólna mowa"). Guóyǔ (nazwa używana od początków wieku XX) i Pǔtōnghuà mają wiele wspólnych cech, nazwy Guóyǔ używa się do języka mówionego będącego w użyciu na Tajwanie. Guānhuà to język urzędników, którzy przy posługiwali się nim wykonując swoją pracę z dala od Pekinu. Hànyǔ (po angielsku Chinese speech) jest to język, którego uczą się obcokrajowcy – egzaminy znajomości języka chińskiego HSK = Hànyǔ Shuǐpíng Kǎoshì.

Oprócz tego funkcjonują określenia: Zhōngwén, które jest tożsame z określeniem na dialekt mandaryński oraz na wszystkie znaki, których używają Chińczycy oraz Zhōngguóhuà, nieczęsto używane słowo na określenie języka mówionego.

Spośród dialektów, które używane są na terenie Chin, można wyróżnić: mandaryński, kantoński, szanghajski, foochow, hokkien, tajwański (mający dwie transkrypcje: táiyǔ i táiwānhuà), xiāng oraz hakka.

Osoba, która chce spróbować swoich sił na egzaminie na tłumacza przysięgłego języka chińskiego powinna porzucić wszystkie lektury i czytać chińskie ustawy oraz pisma urzędowe, a także posiadać biegłą wiedzę w zakresie języka pisanego. Obecnie bardzo nieliczną grupę tłumaczy przysięgłych stanowią tłumacze języka chińskiego – jest ich sześciu w Warszawie, a w całej Polsce działa zaledwie trzynastu. Pięcioro tłumaczy przysięgłych języka chińskiego zdobyła uprawnienia do wykonywania tego zawodu po wprowadzeniu obowiązku zdania egzaminu (na mocy ustawy z dnia 25 listopada 2004 roku).

Nie są prowadzone również kursy, które by mogły przygotować do zdania egzaminu – pretendent do uzyskania uprawnień tłumacza przysięgłego, sam musi być dla siebie nauczycielem i sam musi zgłębiać tajniki chińskiej leksyki administracyjnej, prawnej i ekonomicznej. Jeśli ma szczęście lub znajomości (albo jedno i drugie) może spróbować znaleźć Native Speakera języka chińskiego, który posiada wykształcenie prawne, ekonomiczne, administracyjne – i uczyć się od niego. Aby zwiększyć swoje szanse osoba, które chce zostać tłumaczem przysięgłym, powinna pomyśleć o wyjeździe do Chin. Będąc w Państwie Środka będzie miała możliwość nauki języka cały czas, nawet wtedy, gdy nie będzie się go uczyła świadomie (osłuchując się na ulicy, na poczcie, w banku, w sklepie). Będzie mieć również dostęp do fachowej literatury oraz czasopism, które raczej nie są dostępne w Polsce, a z których może przyswoić sobie najwięcej wiedzy i poznać najnowsze słownictwo, zwroty i sposoby zapisu.

Uprawnienia tłumacza przysięgłego języka chińskiego, chociaż ciężkie do zdobycia, dają osobie je posiadającej możliwość zarobienia bardzo dużych pieniędzy. Język chiński, podobnie jak japoński znajduje się w czwartej grupie językowej, wg podziału, którego dokonało Ministerstwo Sprawiedliwości. Jest to grupa języków pozaeuropejskich, których alfabet nie wywodzi się z alfabetu łacińskiego; stawka za tłumaczenia z nich jest najwyższa.

W przypadku języka chińskiego ciężka praca opłaca się, jednak trzeba mieć w sobie naprawdę olbrzymie pokłady cierpliwości, chęci i zapału do nauki.